වර්තමානයේ IMF එකට සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ඇති සම්බන්ධය මොකක්ද?
ශ්‍රී ලංකාවේ පවතින විශාල ණය ප්‍රමාණය කිසිවෙකුගෙන් සැඟවිය හැකි කරුණක් නොවේ. එම නිසාම පසුගිය සමයේ ඇති වූ විවිධ ගැටලු නිසාවෙන් රටේ ආර්ථිකය දැඩි පසුබෑමට ලක්ව ඇති බවද කිව යුතුය. ඒ වගේම මේ වනවිට ශ්‍රී ලංකාව මූල්‍යමය අතින් බංකොලොත් වී ඇති බවද ප්‍රසිද්ධ රහසකි. තව දුරටත් ශ්‍රී ලංකා රජයට මෙම අර්බුදයට ස්වාධීනව මුහුණ දීමට තරම් හැකියාවක් නොමැත. රට සම්පූර්ණයෙන්ම බංකොලොත් වී, රටෙහි මිනිසුන් දැඩි ආර්ථික දරිධ්‍රතාවයට මුහුණ දීමට පෙර ඇති එකම විසඳුම ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ සහය පැතීමය. එම නිසා ශ්‍රී ලංකා ජනරජයේ වත්මන් මුදල් ඇමතිවරයා තීරණය කර ඇත්තේ මෙම සංවිධානයේ සහය පැතීමටයි. කෙසේ වෙතත් මෙම සංවිධානයෙන් මූල්‍යමය සහ අනෙකුත් උපකාර බලාපොරොත්තු වන්නේ නම් ඔවුන්ගේ නීති සහ රෙගුලාසි වලටද යටත්වීමට සිදුවේවි. රට තුළ දැනට ඇති ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති සියල්ලම පාහේ වෙනස් වේවි. ඒවානම් වෙනස් වීම වඩා හොඳය. නමුත් ඒ සියල්ලටම ප්‍රථම අපට උදව් කිරීමට ඔවුන් කැමති වී සිටිය යුතුය.
මෙය රටේ පවතින කාලීන මාතෘකාවක් බැවින් නියත වශයෙන්ම මෙය 2022 නීති විද්‍යාල ප්‍රවේශ විභාගයේ මාතෘකාවක් විය හැකිය. එම නිසා ඒ පිළිබඳව වැදගත් කරුණු මෙම ලිපිය හරහා අපි ඔබට ගෙන එමු.
මොකක්ද මේ IMF එක?
මෙම සංවිධානය 1944 දී පිහිටුවන ලද අතර 1945 දෙසැම්බර් 27 ආරම්භ විය. මෙහි මූලස්ථානය ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ අගනුවර වන වොෂින්ටන්, ඩී.සී. (Washington DC.) හි පිහිටා තිබේ. ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සතුව සාමාජික රටවල් 190ක් ද සිටී. මේ හැම රටක්ම මෙහි කර්තවයන් වලට වගකිව යුතුයි.
ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලද එහි සාමාජික රටවල රජයන්ට වගකිව යුතුය. එහි සංවිධානාත්මක ව්‍යුහයේ ඉහළින්ම සිටින්නේ සාමාන්‍යයෙන් මහ බැංකුවේ හෝ මුදල් අමාත්‍යාංශයේ ඉහළ නිලධාරීන් වන සෑම සාමාජික රටකින්ම එක් ආණ්ඩුකාරවරයකු සහ එක් විකල්ප ආණ්ඩුකාරවරයකුගෙන් සමන්විත පාලක මණ්ඩලයයි.
ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල (IMF) එක්සත් ජාතීන්ගේ විශේෂිත නියෝජිතායතනයකි. (එක්සත් ජාතීන්ගේ විශේෂිත නියෝජිතායතන යනු එක් එක් සංවිධානය සහ එක්සත් ජාතීන් අතර සබඳතා ගිවිසුම්වලට අනුකූලව එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සමඟ වැඩ කරන ජාත්‍යන්තර සංවිධාන වේ.)
තවත් මෙවැනි ආයතන රැසක් එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සමඟ ඒකාබද්ධව ක්‍රියාකරයි. ඔබ මුහුණ දීමට බලාපොරොත්තු වන Law Entrance විභාගයෙහි ප්‍රශ්න පත්‍රයේ ප්‍රධාන ලෙස ප්‍රශ්න විමසිය හැකි කොටසක් ලෙස එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය හැඳින්විය හැකි බැවින් ඒ පිළිබඳව ඇති සවිස්තරාත්මක ලිපිය වෙත අවධානය යොමු කරන්න.
IMF ආයතනය එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය (UNO) හා අනුබද්ධ වී ඇත්තේ කෙසේද?
IMF සංවිධානයට එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සමඟ විධිමත් සම්බන්ධතා ගිවිසුමක් ඇති නමුත් එහි ස්වාධීනත්වය රඳවා ගනී. එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ ඇති ප්‍රධාන ආයතන 6 ක් තිබේ. ඒවා නම්,
- මහා සභාව
- ආරක්ෂක මණ්ඩලය
- ආර්ථික හා සමාජ සභාව (ECOSOC)
- භාරකාර මණ්ඩලය
- ජාත්‍යන්තර අධිකරණය
- එක්සත් ජාතීන්ගේ මහලේකම් කාර්යාලය
යන ආයතන හයයි. මෙම ආයතන 6 යටතේ අනෙකුත් සංවිධානවල පාලන ව්යුහය සකස් කර ඇත. මෙහි ඇති ආර්ථික හා සමාජ සභාව (ECOSOC) යන ආයතනය විසින් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලද ඇතුලු අනෙකුත් එක්සත් ජාතීන්ගේ විශේෂිත ආයතනවල වැඩකටයුතු සහ පාලන අධිකාරිය පවත්වාගෙන යනු ලබයි.
IMF හි කාර්යභාර්ය
මෙම සංවිධානයේ ප්‍රකාශිත මෙහෙවර වන්නේ “ගෝලීය මූල්‍ය සහයෝගීතාව පෝෂණය කිරීම, මූල්‍ය ස්ථාවරත්වය සුරක්ෂිත කිරීම, ජාත්‍යන්තර වෙළඳාමට පහසුකම් සැලසීම, ඉහළ රැකියා සහ තිරසාර ආර්ථික වර්ධනයක් ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ ලොව පුරා දරිද්‍රතාවය අවම කිරීම සඳහා කටයුතු කිරීම.” යන්නයි.
- ජාත්‍යන්තර වෙළඳාමට පහසුකම් සපයයි
- රැකියා සහ තිරසාර ආර්ථික වර්ධනයක් ප්‍රවර්ධනය කරයි
- ගෝලීය දරිද්‍රතාවය අවම කිරීමට උපකාරී වෙයි
- රජයන්ට ආර්ථික තාක්ෂණික සහාය සහ පුහුණුව ලබා දෙයි. එයට මහ බැංකු, මුදල් අමාත්‍යාංශ, ආදායම් පරිපාලන සහ මූල්‍ය අංශයේ අධීක්ෂණ ආයතන ඇතුළුව තවත් බොහෝ දේ ද ඇතුලත් වෙයි.
- සාමාජික රාජ්‍යන්ට තමන්ගේ ණය ගෙවා ගැනීමට උපකාර කරයි.
IMF හි වත්කම
IMF විසින් සාමාජික රටවල නිල සංචිතවලට අතිරේක විය හැකි විශේෂ ඇඳීම් හිමිකම් හෝ SDR ලෙස හැඳින්වෙන ජාත්‍යන්තර සංචිත වත්කමක් නිකුත් කරයි. සරලව කිවහොත් SDR යනු ශ්‍රී ලංකාව රුපියල්, ඇමෙරිකාව ඩොලර් භාවිත කරන අයුරින් IMF විසින් භාවිත කරන මුදල් ඒකකය වේ. මුළු ගෝලීය ප්‍රතිපාදන දැනට SDR බිලියන 204 (සමහර ඩොලර් බිලියන 283) පමණ වේ. IMF සාමාජිකයින්ට ස්වේච්ඡාවෙන් මුදල් සඳහා SDR හුවමාරු කර ගත හැක.
මේ ඇසුරින් 2022 හි පැවැත්වෙන නීති ප්‍රවේශ විභාගවලදී විමසිය හැකි ගැටලු
වර්ෂ 1945
ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ අගනුවර වන වොෂින්ටන්, ඩී.සී. (Washington DC.) හි
